28 listopada 2022 r. o godz. 9:30, 10:45 i 12:00 z inicjatywy Stowarzyszenia Latarnia w gościnnych progach Muzeum Armii Krajowej im. gen. Emila Fieldorfa „Nila” w Krakowie dzięki życzliwości Dyrekcji Muzeum AK i zaangażowaniu pani Barbary Zięby-Goduli odbyły się „Śpiewające Lekcje Historii” zrealizowane w ramach grantu „Patriotyzm XXI wieku- moda czy konieczność”. Grantodawcą i organizatorem był Urząd Marszałkowski Województwa Małopolskiego.
„Śpiewają Wieki czyli historia Polski pieśnią opowiedziana” to program edukacyjny poświęcony historii Polski, ze szczególnym uwzględnieniem naszego miasta Krakowa. W myśl idei Jana Zamoyskiego „TAKIE BĘDĄ RZECZYPOSPOLITE, JAKIE ICH MŁODZIEŻY CHOWANIE” wykonano więc pieśni związane z ważnymi wydarzeniami historycznymi przenosząc młodych słuchaczy do epoki Jagiellonów. Uczniowie Szkoły Podstawowej Montessori w Bolechowicach, Szkoły Podstawowej nr 68 w Krakowie, Publicznej Katolickiej Szkoły Podstawowej im. św. Rity w Krakowie i Szkoły Podstawowej nr 153 w Krakowie wysłuchali następujących utworów:
- Hejnał Mariacki – mel. tradycyjna
- Hejnał świta na ranne powstanie – muz. Anonim, poł. XVI w., t. Mikołaj Rej
- Pieśń o żołnierzy tułaczu – mel. i t. z końca XVI w.
- Breve Regnum (Pieśń żaków krakowskich) – Anonim, II poł. XV w.
- Battaglia – Pierre Palese
- Pienie o electii krala polskiego Sigmunta wtorego Augusta pirwego – m. Anonim, 1530 r.
- Hayducki – Anonim, Tabulatura Jana z Lublina 1537-1548
- O mój rozmarynie rozwijaj się – mel. Zygmunt Pomarański (1898-1941), t. anonimowy
- Przybyli ułani pod okienko – mel. ludowa, t. Feliks Gwiżdż (1885-1952)
Utwory muzyczne wykonał zespół muzyki dawnej FLORIPARI – Muzycy Wawelscy w składzie:
Joanna Trafas – sopran
Justyna Dolot – wirginał
Mateusz Kowalski – viola da gamba
Bartosz Sałdan – instrumenty perkusyjne
Violetta Szopa – Tomczyk – skrzypce barokowe
Aleksander Tomczyk (kier. art.) – flet, kornamuza, gemshorny, szałamaja
Utwory muzyczne przeplatane były barwną prelekcją zawierającą także elementy interaktywne, na przykład zagadki – melodia hejnału mariackiego została połączona w ramach autorskiej aranżacji zespołu z pieśnią „Hejnał świta na ranna powstanie” co dzieci entuzjastycznie wychwyciły. W ramach prelekcji prowadzonej przez kierownika artystycznego zespołu uczniom zostały przybliżona została rola Rzeczypospolitej Obojga Narodów na arenie międzynarodowej w czasach Złotego Wieku, a także tak ważkie wydarzenia historyczne jak wybór księcia Zygmunta Augusta na kolejnego Króla Polskiego, gdy ten był mniej więcej w ich wieku. Zwrócono uwagę na militarną historię Polski i ciężki los ofiarnych żołnierzy, szczególnie piechoty jako wprowadzenie do najstarszej polskiej pieśni żołnierskiej. Wspomniano rocznicę odzyskania niepodległości przy okazji prezentacji tradycyjnej pieśni patriotycznej „O mój rozmarynie” w wyjątkowej aranżacji na instrumenty dawne i głos nawiązującej do instrumentalnej tradycji passacaglia i barokowych lamentów wokalnych. Będąca w repertuarze renesansowej kapeli Wawelskiej Battaglia stała się przyczynkiem do opowieści o roli wojskowego dobosza a także, w ramach specjalnej aranżacji wykonanej tego dnia, widowiskowego solo na bębnie z elementami żonglerki pałeczkami wykonanego w trakcie przemarszu po sali wśród młodej publiczności, co zostało przyjęte gromką owacją. Taniec Hayducki ze słynnej tabulatury Jana z Lublina poprzedzony był fachową (udzieloną teoretycznie i praktycznie osobiście przez samych muzyków) prezentacją instrumentów biorących udział w koncercie, zaś śpiewaczka Joanna Trafas przybliżyła uczniom zwyczaje żaków krakowskich oraz okoliczności powstania słynnej średniowiecznej pieśni Breve Regnum.
Podczas koncertów znalazł się także czas na wspólne śpiewanie znanej i lubianej pieśni patriotycznej „Przybyli ułani pod okienko”, ale – co rzadkie – przy akompaniamencie dawnych instrumentów. Dzieci ochoczo włączyły się w śpiew, czemu sprzyjała struktura pieśni, która opiera się powtarzaniu wersów – tak więc nie była konieczna ani znajomość tekstu, ani umiejętność szybkiego czytania, co pozwoliło na pełną partycypację nawet najmłodszych dzieci. Kierownik artystyczny, a zarazem główny prelegent, chwaląc i żegnając dziecięcą publiczność podkreślał wagę śpiewu jako aktywności, odwołując się na koniec do wspólnego europejskiego dziedzictwa kulturowego, przywołując znany aforyzm J.W. von Goethego „Gdzie słyszysz śpiew – tam wchodź, Tam dobre serca mają. Źli ludzie – wierzaj mi –Ci nigdy nie śpiewają.”
Opuszczając salę koncertową dzieci na pamiątkę otrzymały z rąk wolontariuszek Stowarzyszenia Latarnia drobne upominki – rękodzieło – nowoczesne i modne bransoletki lub breloczki na klucze z napisem I (serduszko) POLAND.
